علل وعوامل مشکل پرسشگر نبودن دانش آموزان

1- سطح دانش درحدمحفوظات دانش آموز موردارزیابی قرارمی گیرد وهدف رسیدن به قبولی وارتقاء دانش‌آموزبه سطح بالاتر است وذهن درگیرمحتوانمی شود.

2- اگرکلاس معلم محورباشدنکته ای مبهم برای دانش آموزوجودنداردو او سعی دربرقراری ارتباط میان دانش‌های موجود درذهن خودنکرده وروحیه ی بالقوه خلاق فردهرگز به حالت بالفعل نمی رسد.

3- جریان آموزش امری دوطرفه وتعاملی است وقرارنیست معلم گوینده ودانش آموزشنونده باشد بلکه معلم نقش راهنماوهدایتگررادارا باشد ودانش آموزان از5 حس به خوبی استفاده کنند.

4- جوابدهی سریع معلم به پرسش دانش آموز باعث بروز مشکلاتی نظیربسته بودن فکردانش آموز می‌شود و قدرت تخیل وخلاقیت راازوی می گیرد.

5- ترس وکمرویی دانش آموزان از درجمع صحبت کردن.

6- کمی اطلاعات عمومی وفقراقتصادی دانش آموزان.

7- احساس ضعف ونومیدی وترس ازموردتمسخرقرارگرفتن آن ها.

8- مشاهده ی دانش آموزان به عکس العمل وبی توجهی معلم به هنگام سؤال کردن آنان.

موانع موجود در ایجاد روحیه پرسشگری و راهکارهای آن

موانع موجودبرسر راه رسیدن به هدف(ایجاد روحیه ی پرسشگری)

1- محتوای کتب درسی ومقاومت برای تغییر ازطرف دانش آموز ومعلم.

-2- کلیشه ای بودن مطالب ،تکراری بودن مطالب ودوربودن ازواقعیات زندگی.

3- دانش آموزان به گوش دادن تحلیلی عادت نکرده اندوشرکت فعالانه در بحث راندارندوهمچنین مهارت های عقلانی متناسب باواقعیت ها رانیاموخته اند.

4- اگرمعلمان خودازپرسشگری بی بهره باشند و به آن تسلط نداشته باشندنمی تواننددردانش آموزان ایجاد روحیه‌ی پرسشگری کنند.

5- معلمان دربسیاری موارد شهامت کلمه ی «نه»گفتن درمقابل سؤالات دانش آموزان را ندارند و...

6- عدم وجوددوره های آموزشی به روز

7  مناسب نبودن مطلب آموزشی وکاهش رغبت دانش آموزان نسبت به تحصیلات وآینده ی آن.

8- پایین بودن میزان انگیزه ی اغلب معلمان

راهکارهایی جهت ایجاد«روحیه ی پرسشگری» دردانش آموزان

امروزه یکی از مهمترین شیوه های یادگیری را«پرسیدن»می دانند،پرسیدن ابزاری است برای آموختن که هرانسانی ازدوران کودکی به آن مجهز است . تاجایی که به گفته ی کارشناسان ، گاه کودکان درروزتا 300 پرسش رامطرح می کنند. حتّی محققین توفیق درطرح  سؤال های گوناگون را،توفیق درفهم درست آموزه ها می‌دانند و میزان موفّقیّت هرمتعلّمی رادرارتباط مستقیم بامیزان پرسش های اومی دانند. از طرفی هر معلّمی می تواند سطح علمی مخاطبانش راازتعدادوکیفیت پرسش هایی که طرح می کنند محک بزند.پرسش ترازوی قابل اعتمادی است برای وزن دانش افرادواینکه مخاطب یا فراگیرما چه می خواهدوچه بایدبه اوآموزاند وازآن مهم‌تر چگونه بایدآموزاند. یادگیری پایدار درصورتی اتفاق می افتدکه یاددهنده براساس پرسش های مخاطب طرز یاددهی خودراپی ریزی کندوهم ازآن روفرایندیادگیری رامتداوم کند. کارشناسان آموزش وپرورش وبه ویژه اهل تحقیق دراین حوزه به منظورتحولی متناسب بانیازهای آموزشی وپرورشی فرزندان جوان ونوجوان، ایجادروحیه پرسشگری دربین دانش آموزان راازضروریات می دانند. 

پرسشگری در بین دانش‌آموزان از بین رفته است

پرسشگری در بین دانش‌آموزان از بین رفته است/ اکتفای دانش‌آموزان به چارچوب کتاب‌های درسی

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) نشست نقد و بررسی کتاب‌های درسی «تفکر و پژوهش» پیش از ظهر چهارشنبه (6 اسفندماه) در محل دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران برگزار شد.

 

آسیب‌شناسی کتاب‌های پنج پایه ابتدایی

در این نشست که در ادامه سلسله‌ هم‌اندیشی‌های برنامه درسی «پُرسا» برگزار شد، دکتر نرگس سجادیه، عضو هیأت علمی دانشگاه تهران، دکتر روح‌الله کریمی، پژوهشگر گروه «فبک» پژوهشگاه علوم انسانی و دکتر میترا دانشور، ​مسئول گروه تالیف کتاب‌های «تفکر و پژوهش» به سخنرانی پرداختند.
 
در ابتدای این نشست، دکتر میترا دانشور، ​درباره موضوع «تفکر و سبک زندگی» گفت: آنچه در آسیب‌شناسی کتاب‌های پنج پایه ابتدایی ضعف نامیده می‌شد، در این پایه بررسی و رفع کند.

 

نحوه صحیح پاسخ به سوالات مختلف دلبندتان

وقتی دلبندتان از شما سوالی می پرسد سعی کنید دقیق و واضح به وی پاسخ دهید و اجازه ندهید کنجکاوی وی بی پاسخ بماند و مانع شکوفاشدن ذهن وی نشوید. اهمیت به پرسش های فرزندان در تربیت آن ها بسیار مهم و پرفایده است

 اگر فرزندتان از شما بپرسد که تا چه اندازه یک فضانورد می‌تواند به خورشید نزدیک شود ممکن است شما به یک موتور جستجو برای یافتن پاسخ این سوال احتیاج داشته باشید. هر کسی مدت زمان نه‌چندان بلندی را با کودکان گذرانده باشد به خوبی می‌داند که آن‌ها مدام سوال می‌پرسد وعلل اکثر وقایع را جویا می‌شوند.

هنر پرسشگری سقراطی

هنر پرسشگری سقراطی برای متفکران انتقادی مهم است زیرا هنر پرسشگری برای تعالی اندیشه، جایگاه خاصی دارد. پرسشگری سقراطی یعنی پرسشگری هدفمند، عمیق و علاقه مند به ارزیابی جواب ها بین تفکر انتقادی و پرسشگری سقراطی، ارتباط ویژه ای است زیرا هر دو دارای یک نتیجه نهایی هستند. تفکر انتقادی منجر به نگاه همه جانبه به عملکرد تفکر می شود و پرسشگری سقراطی با ایجاد پرسش های اساسی، کیفیت این نگاه همه جانبه را می افزاید

هدف تفکر انتقادی ایجاد یک نظم در اندیشیدن همچنین مشاهده، ارزیابی و بازسازی اندیشه، احساس و اعمال است. با پرسشگری سقراطی، تفکر انتقادی مستحکم می شود

اصول پرسشگری سقراطی

1- به جواب هر پرسشی که می رسید، آن را با یک پرسش دیگر امتداد و توسعه دهید

2- تا آنجا که ممکن است سعی کنید مفهوم جواب را بیشتر درک کنید

3- هر اندیشه، در زمانی معنا دارد که در یک شبکه با دیگر اندیشه ها باشد. از طریق پرسشگری، سعی کنید این شبکه را بشناسید

پرسشگری چیست؟

بنیان پرسش، مواجهه با جهان است؛ چه جهان طبیعی و چه جامعة انسانی. هر مواجهة پرسش برانگیز، مواجهه‌ای نو است. مواجهة نو یا «برانگیزنده حیرت» می‌شود یا «محرک تردید». حیرتِ به پرسش درآمده، موجب بصیرت می شود؛ اما حیرت زمانی که به پرسش درنیاید یعنی از طریق پرسش نفی نشود، به جهل و لاابالی گری فکری می‌انجامد. تردید را می‌توان تاثیر ذهنی و احساسیِ پاسخِ به بن بست رسیده، دانست. انسان با پرسشگری و پاسخی که به پرسش خود می‌دهد، با جهان و با خود، یگانه می‌شود.

موانع پرسشگری:

1. پرسشگری در حوزة اجتماعی و سیاسی به نوعی تقلای ذهنیِ انسان برای نظارت برجهان و جامعة انسانی است و حکومت استبدادی به عنوان حاکمیت خودکامگی، با هرنوع نظارتی از سوی مردم در تضاد است. استبداد به نوعی «حکومت مطلقه» است. هرنوع قایل شدن به امکان تردید، یعنی امکان زندگی کردن در قلمرو نسبیت، که سبب می شود در مطلق بودن استبداد هم تردید به وجود بیاید. انسان در جهان ناپرسیدة سیاست، غربیه و بی پناه است. فرصتی برای هضم مفاهیم نو نمی‌یابد و به طبع، قوت پاسخگویی صحیح به رویدادهای جدید را ندارد. به قول «مونتسکیو»:

 انسان در حکومت مستبد «هیچ است» !!!.

احادیثی در رابطه با پرسشگری

حدیث مشهور «علاج دانایی پرسش است »جای بسی تأمل دارد.واژه ی «علاج»دراین حدیث به معنای راه چاره است.بدین مفهوم که چاره ی دانایی پرسش است.باید«پرسید»تابه کامروایی «دانستن» رسید.بنابر این باید بگوییم علاج یابه قول امروزی راهکاررسیدن به قله ی دانش تحقیق وپژوهش است،هرچند پرسش خودپله‌ی اول هر تحقیق وپژوهش است.

امام محمد باقر (ع) می فرمایند: « الا ان السؤال مفتاح العلم »

وپیامبر عزیز اسلام (ص)می فرمایند:« دانش خزینه هایی داردکه پرسش کلیدشان می باشد.پس بپرسید تاخدابرشما رحمت کند؛زیرااوچهارکس رادراین باره پاداش می دهد؛پرسشگر،آموزگار،شنونده ودوستدارآنها»

دراین این روایت آن چه زیادجلب توجه می کند درکنار هم نهاده شدن شأن پرسشگر با معلم ومتعلم است؛گویی خداوند کریم دومرتبه برای آموزنده ی علم ودانش رحمت میفرستد یکی به خاطر شأن شاگردبودن ودیگری به خاطر شأن پرسش داشتن،وروشن است که این جامهم ترین وبرجسته ترین خصوصیت یک طالب دانش راسؤال داشتن می دانند. 

در جای دیگری پیامبرگرامی اسلام پرسیدن همراه با تدبیر واندیشه را نیمی ازعلم معرفی می کنند.« رعایت اعتدال وتوازن درهزینه ی زندگی ومصرف سرمایه ی مالی درطریق تأمین حوائج روزمره نیمی از ضروریات زندگی را ضمانت می کندواظهارمحبت به مردم نیمی از عقل واندیشه وخرد انسان راتشکیل می دهد وسؤال کردنی که بالطف واندیشه توأم باشدنیمی ازعلم ودانش انسان راسامان می بخشد.»